بلدرچین‌ها علیرغم جثه کوچکی که دارند، نسبت به سایر پرندگان و ماکیان از سیستم ایمنی قوی‌تری برخوردار هستند اما این ویژگی به این معنی نمی‌باشد که بلدرچین هرگز دچار بیماری نمی‌شود. انواع بیماری بلدرچین وجود دارد که در صورت توجه نکردن به آن‌ها در زمان پرورش، ممکن است به هریک از آن‌ها مبتلا شده و باعث آسیب به آن‌ها شود. در واقع با شناخت انواع بیماری‌های بلدرچین و راه‌های پیشگیری و درمان بیماری می‌توان سلامت بلدرچین‌ها را در زمان پرورش تضمین نمود. در این مقاله قصد داریم شما را با رایج‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های این پرندگان آشنا نموده و راه‌های پیشگیری از بیماری و درمان آن را معرفی نماییم.
شایع‌ترین بیماری‌های بلدرچین
اگر کسب و کار پرورش بلدرچین دارید یا در فکر راه اندازی این کسب و کار هستید، جدا از الزامات و تجهیزاتی که باید برای این کار در نظر بگیرید، یکی از ضروری‌ترین کارهایی که باید انجام داده و نسبت به آن دانش کافی کسب نمایید، آشنایی با انواع بیماری‌های بلدرچین است تا با رعایت کردن یک سری از اصول ساده بتوانید از بیماری‌های شایعی که سلامت این پرندگان را تهدید می‌کند پیشگیری کنید و یا در صورت ابتلای آن‌ها با شناسایی و تشخیص به موقع نسبت به درمان بیماری اقدام لازم را صورت دهید.
پرورش این نوع پرندگان چون به صورت کلی و جمعی انجام می‌گیرد، در صورت ابتلای حتی یک قطعه از آن‌ها ممکن است سلامت درصد زیادی از بلدرچین‌ها به خطر افتاده و باعث ابتلا و تلفات آنان شود. ذکر این نکته ضروری است که ابتلای هریک از بلدرچین‌ها به بیماری‌های شایع این گونه از پرندگان و از بین رفتن آن‌ها مساوی با زیانی است که به سرمایه شما وارد خواهد شد و در صورتی که با اقدامات لازم، پیشگیری از بیماری صورت نگیرد نه تنها سود تضمین شده‌ای از این کسب و کار نصیب شما نخواهد شد بلکه ممکن است ضرر مالی هنگفتی به شما تحمیل شود. پس در وهله اول با ارتقای سطح دانش خود نسبت به بیماری‌های شایع بلدرچین و راه‌های پیشگیری و درمان بیماری و در کنار آن مدیریت خوب و کارآمد و انجام مراقبت‌های لازم می‌توانید احتمال ابتلای بلدرچین‌ها به بیماری‌های شایع را به حداقل ممکن برسانید.
منبع اکثر بیماری‌های شایع در بلدرچین از سه دسته ویروس‌ها، باکتری‌ها و عفونت‌های قارچی می‌باشد. از این رو در ادامه این مقاله، شما را با شایع‌ترین بیماری‌های پرورش بلدرچین آشنا نموده و راه‌های پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری‌ها را توضیح خواهیم داد.
آنفولانزای پرندگان
یکی از انواع بیماری بلدرچین که بسیار شایع بوده و نام آن آشنا نیز می‌باشد، بیماری آنفولانزای پرندگان است. این بیماری یک بیماری ویروسی است که تقریبا در تمامی گونه‌های جانوری دیده می‌شود. این بیماری ویروسی حتی قابل سرایت به انسان نیز بوده و گونه فصلی آن یکی از بیماری‌های شایع در انسان است که هر ساله در فصول سرد سال همنشین انسان‌ها می‌شود.
شیوع این بیماری در بلدرچین‌ها بسیار بالا بوده و نوع A و C آن در بلدرچین‌ها، به خصوص بلدرچین‌های جوان از شیوع بیشتری برخوردار است.
علائم این بیماری شامل بی‌حالی، اسهال، درگیری و مشکلات شدید تنفسی، آبریزش شدید از چشم‌ها و کاهش شدید میزان تخم‌گذاری می‌باشد. ابتلا و شیوع این بیماری ویروسی می‌تواند باعث تلفات و از بین رفتن 10 تا 80 درصد گله شود. دلیل این تلفات بالا خفگی و مسدود شدن مجاری تنفسی به علت درگیر شدن دستگاه تنفسی پرندگان می‌باشد.
بهترین راه برای پیشگیری از ابتلای پرندگان به این بیماری و جلوگیری از تلفات آنان رعایت کامل بهداشت و جلوگیری از تماس با وسایل و حیوانات آلوده می‌باشد. برای درمان بیماری در صورت تشخیص ابتلای پرندگان باید از واکسن آنفولانزا استفاده کرد و پس از جداسازی پرنده‌های آلوده از سایر پرندگان نسبت به تزریق واکسن اقدام نمود
بیماری نیوکاسل
یکی دیگر از انواع بیماری بلدرچین که از شیوع بالایی برخوردار است بیماری نیوکاسل می‌باشد. این بیماری یک بیماری ویروسی است که از طریق مدفوع آلوده، ترشحات تنفسی و لاشه پرندگان آلوده و بیمار، منتقل شده و سیستم تنفسی و عصبی پرندگان را درگیر می‌کند. این بیماری بسیار خطرناک است زیرا در صورت ابتلا و شیوع بلدرچین‌ها تلفات 100 درصدی گله را از خود به جای می‌گذارد از این رو یکی از موارد مهمی است که به صاحبان کسب و کار پرورش بلدرچین از ابتدا هشدار داده می‌شود چون در صورت شیوع این بیماری تمامی سرمایه خود را از دست خواهند داد.
علائم ابتلا به این بیماری شامل اختلال تنفسی، کاهش وزن، افتادگی بال‌ها، افسردگی، فلج شدن یا لرزش عضلات، اسهال، تورم سر و گردن، کاهش تخم‌گذاری و تخم‌های بی کیفیت می‌باشد.
برای پیشگیری از بیماری نیوکاسل در بلدرچین‌ها باید تمامی الزامات و دستورالعمل‌های بهداشتی رعایت شده و محیط نگهداری و پرورش پرندگان به صورت منظم تمیز و صدعفونی شود و در صورت ابتلای برخی پرندگان به این بیماری به منظور جلوگیری از شیوع به سایر پرندگان گله، لاشه‌ها به طرز صحیح معدوم شده و رفت و آمد افراد کنترل شود.
این بیماری واکسن جهت درمان ندارد اما واکسن نیوکاسل برای پیشگیری وجود دارد که از سه راه مخلوط کردن با آب، اسپری کردن و تزریق عضلانی قابل استفاده است.
بیماری مارک
این بیماری در صورت تماس بلدرچین‌ها با پرنده‌های شکاری و تفریحی ممکن است بروز پیدا کند. این بیماری سیستم عصبی پرنده را تحت تأثیر قرار می‌دهد و پس از 3 هفته یا در هنگام بلوغ جنسی پرنده نمایان می‌شود. این بیماری اگر به موقع تشخیص داده شود و کنترل مناسب انجام شود در حدود حداکثر 10 درصد تلفات خواهد داشت.
علائم این بیماری عبارتند از فلج شدن پرنده، لاغری شدید، عدم تعادل، کز کردگی و بی اشتهایی که در صورت ابتلای پرنده در آن مشاهده می‌شود.
پیشگیری از بیماری مارک بسیار ساده است؛ در کنار بلدرچین‌های خود از پرورش دادن سایر پرندگان امتناع ورزید. زیرا این بیماری از سایر پرندگان به بلدرچین‌ها منتقل می‌شود.
این بیماری درمان قطعی و خاصی ندارد و تنها با تقویت غذایی پرندگان، تقویت سیستم تهویه و جدا کردن پرندگان بیمار از سایر پرندگان می‌توان از میزان تلفات این بیماری بکاهید.
بیماری کوکسیدوز
یکی دیگر از انواع بیماری بلدرچین که شیوع زیادی در بین بلدرچین‌ها دارد و دستگاه گوارش این پرندگان را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد بیماری کوکسیدوز می‌باشد. این بیماری که عامل آن یک انگل است از راه آب و غذای آلوده وارد بدن می‌شود و جذب مواد مغذی در بدن پرنده را کاهش می‌دهد. این بیماری در صورتی که به موقع کنترل نشود در حدود 50 تا 60 درصد جمعیت گله را از بین خواهد برد.
از علائم این بیماری انگلی می‌توان به کاهش مصرف آب و غذا، سستی و بی‌حالی، کاهش وزن و اسهال خونی اشاره کرد.
برای پیشگیری از این بیماری می‌توان اقداماتی نظیر استفاده از داروهای ضد انگل در دان بلدرچین، استفاده از آب و دان تازه و بهداشتی، جلوگیری از خیس شدن محل نگهداری بلدرچین‌ها به کار بست.
این بیماری درمان خاص و اثربخشی ندارد اما می‌توان در صورت ابتلای پرندگان از داروهای ضد انگل برای آن‌ها استفاده کرد.
بیماری برونشیت
این بیماری بسیار شایع که عامل ویروسی دارد، بسیار حاد و مسری بوده و دستگاه تنفسی پرندگان را مورد حمله قرار می‌دهد. این ویروس در نهایت باعث بروز اختلال تنفسی در پرنده و در مرحله آخر مرگ آن می‌شود. شیوع این بیماری معمولا از بلدرچین‌های مادر گله‌هایی است که در مجاورت بوقلمون پرورش داده می‌شوند. میزان تلفات این بیماری در صورت شیوع بین گله تا حدود 80 درصد خواهد رسید.
اختلال تنفسی، کم شدن مصرف آب و دان، سرماخوردگی، علائم عصبی و کاهش تولید و کیفیت تخم از علائم ابتلای بلدرچین به این بیماری حاد و خطرناک می‌باشد.
تنها راه پیشگیری از بیماری برونشیت، خریداری بلدرچین مادر از مراکز معتبر می‌باشد زیرا این بیماری درمان خاصی ندارد و در صورت ابتلای بلدرچین‌ها باعث مرگ آن‌ها می‌شود.
بیماری کانیبالیسم
این بیماری یک نوع بیماری روانی است که در بین بلدرچین‌ها شایع بوده و هر عاملی که باعث برهم زدن آرامش و ایجاد استرس در آن‌ها شود می‌تواند سبب بروز این بیماری شود. فضای کم، کمبود تجهیزات آب‌خوری و دان‌خوری، نوردهی نامناسب و زیاد، از عواملی است که می‌تواند سبب بروز این بیماری شود. این بیماری اگر به موقع کنترل نشود می‌تواند تلفات 100 درصدی داشته باشد.
علائم ابتلای این بیماری در بلدرچین‌ها نوک زدن آن‌ها به یکدیگر و کشیدن و کندن پرهای بدن می‌باشد. از طریق کاهش و حذف عوامل استرس‌زا، دان‌ریزی به موقع و مرتب و جداسازی بلدرچین‌های بیمار از گله، به راحتی می‌توان از شیوع این بیماری جلوگیری کرد.
از طریق کاهش شدت نور در محیط نگهداری بلدرچین‌ها به منظور کاهش و کم کردن فعالیت آن‌ها و قرار دادن برگ‌های سبز درختان در قفس و محل نگهداری بلدرچین‌ها به منظور نوک زدن به آن می‌توان تا حدودی این بیماری را درمان کرد.
عفونت کیسه زرد
یکی دیگر از انواع بیماری بلدرچین، بیماری عفونت کیسه زرد می‌باشد. جوجه‌های بلدرچین در دو روز اول زندگی خود از کیسه زرد تغذیه می‌کنند و اگر این کیسه به وسیله باکتری‌ها آلوده شود تلفات جبران ناپذیری به بار خواهد آورد. در صورت آلوده شدن کیسه زرد، رنگ آن به زرد مایل به قهوه‌ای تبدیل شده و بوی بدی از خود متساعد می‌کند و رگ‌های خونی در آن نمایان می‌شود. آلودگی پوسته‌های تخم نطفه‌دار، آلودگی دستگاه جوجه‌کشی، گرسنگی بعد از خروج از تخم، دان نامرغوب و نوسانات دمایی سالن از منابع بروز این آلودگی هستند. این بیماری در صورت شیوع تلفات 100 درصدی دارد.
افسردگی، جمع شدن جوجه‌های بلدرچین در یک گوشه، کاهش اشتها، اسهال، تورم در حفره شکم، کیسه زرده بزرگ و متراکم از علائم ابتلای بلدرچین به این بیماری می‌باشد.
برای پیشگیری از بیماری عفونت کیسه زرد، ضدعفونی منظم تخم‌ها و دستگاه جوجه‌کشی، متعادل‌سازی دمای محیط و نگهداری بلدرچین‌های مادر در محیطی مطمئن توصیه می‌شود. برای درمان بیماری نیز می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌های مناسب استفاده کرد.
بیماری آبله
هرگاه بر روی بدن بلدرچین‌های خود، خصوصا در قسمت‌هایی که پر ندارد مانند پلک‌ها و غیره، تاول مشاهده کردید، بلدرچین‌های شما به بیماری آبله مبتلا شده‌اند که یکی دیگر از انواع بیماری بلدرچین می‌باشد. بیماری آبله قابل کنترل بوده و در صورت مدیریت صحیح تلفات آن حداقل خواهد بود.
ایجاد مواد پنیری در پلک، سخت شدن خوردن و آشامیدن برای پرنده، ورم پرده نازک روی چشم از علائم ابتلا به این بیماری می‌باشد. با جلوگیری از ورود حشرات ناقل بیماری، رعایت بهداشت، ضدعفونی کردن محیط و پاک‌سازی منظم فضولات می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد. واکسیناسیون کل پرنده‌ها و تقویت جیره غذایی آن‌ها درمان مناسبی برای پرندگان مبتلا می‌باشد.
برای موفقیت در کسب و کار پرورش بلدرچین باید با شرایط و اقدامات لازم برای پرورش آن کاملا آشنا بود زیرا در این صورت است که می‌توان با بکار بستن مدیریت کاربردی و مناسب به سمت موفقیت و سوددهی قدم برداشت. یکی از مسائلی که در پروش بلدرچین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است آشنایی با انواع بیماری بلدرچین و راه‌های تشخیص و پیشگیری و درمان آن‌هاست تا در وهله اول از ابتلای بلدرچین به این بیماری‌های پیشگیری کرده و در صورت ابتلای پرندگان به هریک از این بیماری‌ها بتوان با اقدامات به موقع و مناسب از تلفات بیشتر جلوگیری به عمل آورد. در این مقاله تلاش شد تعدادی از شایع‌ترین بیماری‌هایی که در پرورش بلدرچین سلامت آن‌ها را تهدید می‌کند، معرفی و راه‌های تشخیص، پیشگیری و درمان آن‌ها بیان شود.